بررسی وضعیت حقوقی اطفال نامشروع و مجهول النسب در فقه اسلامی و حقوق ایران

از دیدگاه شرع مقدس اسلام و قانون ایران، اطفال نامشروع، اطفالی می باشند که در نتیجه روابط جنسی ممنوع بین زن و مرد نامحرم به وجود می آیند. و اطفال مجهول النسب، که در فقه اسلامی، تحت عنوان « لقیط » آمده است، به اطفالی می گویند که گم شده باشند و سرپرستی نداشته باشند و توانایی محافظت از خود را در برابر حوادث نداشته باشند. . به زعم برخی از فقها، بین طفل نامشروع و ابوینش رابطه نسب برقرار است، و این گونه اطفال جز در مورد ارث، نسبت به سایر حقوق، ملحق به ابوینشانند ؛ در مقابل اکثر فقها، منکر چنین رابطه ای بین این دو گردیده اند؛ و در نتیجه آثار نسب را بر این اطفال حمل نمی کنند. در مورد حقوق مدنی و کیفری این گونه اطفال، باید گفت جز در موارد معدودی، از تمامی حقوق مربوط به افرادی که با نسب شرعی و قانونی به وجود آمده اند، برخوردار می باشند؛ و این موارد معدود را می توان در توارث ، قضاوت ، شهادت و امام جماعت بودن این افراد خلاصه کرد؛ زیرا لازم است افرادی متصدی این امور شوند که دارای طهارت مولد باشند. . ا گر کسی کودکی را ببیند که گمشده و سرپرستی ندارد، التقاط و گرفتن او مستحب است و بلکه در مواردی که خوف تلف شدنش باشد، واجب کفایی است. التقاط، میان لقیط و ملتقط، رابطه ای به وجود نمی آورد؛ و در حقیقت لقیط، از آنجا که سرپرستی ندارد، سرپرست او در همه موارد حاکم شرع می باشد. در سال1353 به منظور حمایت از این گونه اطفال، قانونی تحت عنوان « قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست » وضع گردید؛ بر اساس این قانون، فرزندخواندگی در نظام حقوقی ایران به رسمیت شناخته شد. کودکانی که به فرزندخواندگی پذیرفته می شوند، غالب حقوق کودکان معمولی به جز ارث را دارا می باشند.